Gen. bryg., inż. Stefan Mieczysław Sznuk (1896 – 1986)

Urodził się 12 sierpnia 1896 w Warszawie. Zmarł 6 maja1986 w Ottawie, Ontario, Kanada i spoczywa na Notre-Dame Cemetery w Ottawie. Pilot obserwator, pułkownik lotnictwa polskiego. Służył podczas I wojny światowej w wojsku rosyjskim, członek Polskiej Organizacji Wojskowej. Ochotnik do Wojska Polskiego i uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920 i II wojny światowej. W kampanii wrześniowej dow. lotnictwa i oficer sztabowy Armii ,,Kraków”. Przez Rumunię dostał się do Francji, a następnie do Wielkiej Brytanii. Szef sztabu Inspektora Polskich Sił Powietrznych podczas Bitwy o Anglię. Następnie szef Polskiej Misji Wojskowej i Lotniczej w Kanadzie. Pozostał na emigracji. Służył w RAF i w RCAF. Brigadier-General w Royal Canadian Air Force. W 1964 mianowany generałem brgady przez Rząd RP na uchodźstwie. Urzędnik rządowy w Kanadzie i działacz polonijny.

Wykształcenie

Uczęszczał do szkół w Warszawie. Od 1909 w Gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego w Warszawie a potem w Prywatnej Szkole Handlowej im. A. Jeżewskiego gdzie w 1914 zdał maturę. Podjał nastęnie studia na Wydz. Chemii Politechniki Warszawskiej, przerwane wskutek wojny. Przed zakończeniem wojny rozpoczął studia na Wydziale Rolniczym SGGW.

I wojna światowa

W trakcie ofensywy wojsk niemeickich wstąpił do armii rosyjskiej w 1915 .Został saperem i za budowę umocnień podczas bitwy pod Łuckiem otrzymał awans na chorążego i Krzyż św. Jerzego IV klasy. Podczas próby przedostania się do II Korpusu Polskiego na Wschodzie został zatrzymany i internowany przez Austriaków, ale zdołał zbiec z niewoli i przedostał się do Lublina.

Wojna o granice 1918-1921

Uczestniczył w dniach 8-10 XI 2018 w zajęciu, przez samorzutnie powstająće oddziały polskie, lotniska na Polu Mokotowskim. 20 XI 2018 wstąpił do Wojska Polskiego i został awansowany do stopnia podporucznika i otrzymał przydział do tzw. 1 baonu lotniczego stacjonującego na lotnisku. Przeszedł szkolenie na Wyższych Kursach Lotniczych dla oficerów w nowoutworzonej Wojsowej Szkole Lotniczej. Zimą 1919 wraz z 11 eskadrą został wysłany na front litewskobiałoruski. Podczas ofensywy na Mińsk wyróżnił jako pilot obserwator. Następnie został awansowany do stopnia porucznika i służył w 1 dyonie lotniczym jako oficer taktyczny. W listopadzie 1919 został pilotem obserwatorem w 12 eksadrze wywiadowczej.

Okres międzywojenny

Po wojnie polsko-sowieckiej otrzymał awans na kapitana w 1922 po czym odbył VII Kurs Doskonalący w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotniczych w Toruniu. Następnie dowodził 16 eskadrą lotniczą, a potem przeszedł do kwatermistrzostwa 1 pułku lotniczego. Przechodził kolejne stopnie wojskowe i stopnie dowodzenia w polskim lotnictwie jako pilot obserwator. W latach 1924-27 służył w Dpartamencie Lotnicta Ministerstwa Spraw Wojskowych, a następnie dow. 4 pułku lotniczego a później przeszedł do Wyższej Szkoły Wojskowej w Warszawie.. W latach 1938-39 dow. Centrum Wyszkolenia Lotnictwa, a potem w dow. Grupy Szkół Lotniczych.

II wojna światowa

Podczas kampanii wrześniowej byl oficerem sztabowym i dow. lotnictwa i opl. Armii ,,Karków” walczącej pod dow. gen. Antoniego Szyllinga, a potem w Armii ,,Lublin” gen. Tadeusza Piskora. Uniknął niewoli niemieckiej i przedostał się do Rumunii. Po przybyciu do Francji został referentem lotnictwa w Min. Spraw Wojskowych Rządu gen. Wł. Sikorskiego w Paryżu. Po ewakuacji rządu RP do Welkiej Brytanii był szefen sztabu Polskich Sił Powietrznych m.in. podczas słynnej Bitwy o Anglię. Następnie został wysłany jako ostatni attaché obrony RP do Ottawy. Po cofnięciu uznania przez aliantów dla rządu polskiego w Londynie powrócił do Anglii.

Po wojnie

Po powrocie do Anglii był w dyspozycji dow. Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Po demobilizacji w Wielkiej Brytanii postanowił wrócić do Kanady i osiedlić się w Ottawie.

Kanada

Wstąpił do kanadyjskiej służby rządowej i pracował w minsterstwie obrony narodowej (Department of National Defence). Otrzymał stopień Brigadier General (gen. brygady) w kanadyjskim lotnictwie wojskowym (Royal Canadian Air Force). Udzielał się w Polonii kanadyjskiej i utrzymywał bliskie stosunki towarzyskie z elitą rządową, w tym z Lester Pearson’em, premierem Kanady. Został awansowany do stopnia generała brygady w 1964 r. przez rząd RP na Uchodźstwie.

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

Generał brygady Stefan Mieczysław Sznuk posiada znaczącą listę odznaczeń głównie wojennych sił zbrojnych w których służył.

  • Krzyż Srebrny V Klasy Orderu Wojennego Virtuti Militari
  • Krzyż Komandorski II Klasy Orderu Odrodzenia Polski
  • Krzyż Oficerski III Klasy Orderu Odrodzenia Polski
  • Krzyż Kawalerski IV Klasy Orderu Odrodzenia Polski
  • Krzyż Walecznych – dwukrotnie
  • Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (podczas II wojny światowej)
  • Medalem Lotniczym – czterokrotnie
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
  • Medal za Wojne 1918-1921
  • Srebrny Medal z Długoletnia Służbę
  • Most Excellent Order of the British Empire – Commander
  • War Medal 1939-1945
  • Defence Medal
  • The Order of Canada – Companion
  • Odznaka Pilota Obserwatora (nr 1830)
  • Krzyż św. Jerzego IV Klasy – rosyjskie odznaczenie wojenne

 

Publikacje

Nie są znane publikacje i ich zakres. Ponieważ był pionerem pilotażu obserwacyjnego Polsce przypuszczalnie publikował w tej dziedzinie.

Grób gen. bryg. obs. Stefana Sznuka, dow. lotnictwa Armii ,,Kraków” i szefa sztabu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii podczas Bitwy o Anglie w 1940 i Jego Rodziny, oraz grób Adama Żurowskiego, b. prezesa Kongresu Polonii Kanadyjskiej, Okręg Ottawa i przedstawiciela Rządu RP na Wychodźtwie w Kanadzie i Jego Rodziny, Cmentarz Notre-Dame w Ottawie-Vanier (fot. L. Bąkowska)

Rodzina

Generał Stefan Sznuk był żonaty ze Stanisławą Borowską, z którą miał córkę Krystynę (ur.1922), zam. Sparks.

Bibliografia

Aleksander Maciej Jabłoński, Liliana Gwizdkowska, Uroczyste upamiętnienie zasłużonych Polaków na cmentarzu Notre-Dame w Ottawie z okazji 77-tej rocznicy inwazji Niemiec hitlerowskich i Rosji Sowieckiej na Polskę – manuskrypt, Ottawa, 18 IX 2016.

Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Wydanie uzupełnione i poprawione, Wydawnictwo Editions – Spotkania, Warszawa 1991

Generał bryg. Stefan Mieczysław Sznuk – hasło iPSB
http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/stefan-mieczyslaw-sznuk

Zdjęcie w mundurze pułkownika lotnictwa – nieznanego pochodzenia

 

Pobierz biogram w PDF